Kontakt:
Izba Pamięci Braci Morawskich
pl. Piastów Śląskich 4/19
58-240 Piława Górna
tel. 517 665 132
mail: izbabraci@pilawagorna.pl
Godziny otwarcia:
wtorek-sobota od 9:00-16:00
Izba Pamięci Braci Morawskich
Regionalna Izba Pamięci została przekształcona w Izbę Pamięci Braci Morawskich
Izba Pamięci Braci Morawskich
Zapraszamy do odwiedzenia – pierwszej w Polsce – Izby Pamięci Braci Morawskich, którą 31 stycznia 2020 r. otwarto przy placu Piastów Śląskich 4. Izba mieści się w dawnym kompleksie Domu Braci zbudowanym w 1746 r. na terenie osiedla Gnadenfrei. Na wystawie stałej można zobaczyć m.in.: grafiki, fotografie i pamiątki związane z tutejszą Wspólnotą Herrnhutów, która w 1743 r., wraz z osiedlem Gnadenfrei, powstała na terenie Piławy Górnej.
W Izbie znajdują się także, niedawno odnalezione, fragmenty rzeźb z neogotyckiej bramy cmentarnej z 1870 r. wykonane w piławskiej firmie Thust oraz dokumenty Karla Friedricha II hrabiego von Pfeil, który przeznaczył całą sumę na odbudowę Domu Braci po pożarze osiedla w 1792 r. Podczas zwiedzania można usłyszeć wiele ciekawych historii, np. o dawnej manufakturze słynnych ciastek miętowych oraz o fabryce sztucznych koni.
Chęć zwiedzania Izby, w przypadku grup zorganizowanych, należy zgłosić najpóźniej dzień przed planowanym terminem.
Wstęp jest bezpłatny.
Godziny otwarcia:
wtorek – sobota od 9:00 do 16:00
Dom Braci – siedziba Izby Pamięci Braci Morawskich
Powstał w 1746 r. dla nieżonatych Braci wraz z warsztatami rzemieślniczymi i sklepami. W 1764 r. dom poddano rozbudowie w wyniku której powstał czteroskrzydłowy budynek z nadwieszonym gankiem łączącym skrzydła wschodnie i południowe. 4 sierpnia 1792 r. na jego dziedzińcu wybuchł największy pożar w historii Piławy Górnej. W jego wyniku spłonęło 12 domów. Odbudowany w 1793 r. z wykorzystaniem ocalałych murów. W kompleksie znajdowało się 170 miejsc dla stałych mieszkańców i 300 dla przyjezdnych członków Wspólnoty. Od 1766 r. funkcjonowała tu szkoła powszechna dla chłopców, a od 1814 r. do 1866 r. gimnazjum z internatem. Do dziś zachowały się tylko dwa skrzydła: zachodnie i wschodnie, w którym od stycznia 2020 r. działa Izba poświęcona historii Braci Morawskich.
Regionalna Izba Pamięci
U nas niektóre eksponaty można dotykać, a nawet skubać – zachęcał dyrektor ośrodka kultury. Dzieciom nie trzeba było powtarzać dwa razy. Malutkimi paznokciami zdołały wydłubać muskowit z pokaźnej bryły pegmatytu, wydobytej w kopalni Piława Górna. To nie jedyna atrakcja otwartej 8 czerwca w Piławie Górnej Regionalnej Izby Pamięci i wystawy kamienia. Nowa placówka już czeka na gości.
Oficjalnej inauguracji dokonała Burmistrz Zuzanna Bielawska. Inicjatorka powołania izby przypomniała, skąd się wzięła idea gromadzenia pamiątek po industrialnej spuściźnie Piławy Górnej.
– Zauważyłam, że nasi młodsi mieszkańcy coraz słabiej orientują się w przemysłowej i wcale nie tak odległej przeszłości miasta. Za chwilę być może w ogóle nie wiedzieliby, co produkowano w Piławie Górnej, dlatego wystąpiłam z apelem do piławian o przekazywanie pamiątek po dawnych zakładach, a także zdjęć, dokumentów rodzinnych czy przedmiotów codziennego użytku – tłumaczyła. Największym katalizatorem była jednak tajemnicza przesyłka, jaka pod koniec 2015 roku trafiła do urzędu. Stuletnie pocztówki z zamówieniami do dawnej Tkalni Mechanicznej Zimmermanna dobrze dokumentowały tekstylne tradycje miasta, kontynuowane po wojnie przez zakłady „Bobo”. Osiem kartek pocztowych z lat 1913 – 1914 z najdalszych zakątków świata świadczyło o rozmachu gospodarczym przedsiębiorstwa, powołanego do życia w 1873 na terenie dawnej Piławy Górnej. Zainspirowało też do gromadzenia eksponatów.
– Kiedy zaczęli nas odwiedzać reporterzy wrocławskiego oddziału Telewizji Polskiej i Polskiego Radia Wrocław, wiedzieliśmy już, że to dobrze obrany kierunek. Oczywiście, pamiętaliśmy o drugim, równie ważnym, nurcie rozwoju gospodarczego, bo przecież kamień wydobywany jest u nas już od 1740 roku – podkreślała Burmistrz Piławy Górnej. Urząd zainicjował więc cykl imprez geologicznych i wystaw o minerałach. Więcej okazach o wydobytych w Kopalni Piława Górna oraz największym odkryciu, piławicie, opowiedział profesor Uniwersytetu Wrocławskiego dr hab. Piotr Gunia przy okazji doskonale zilustrowanego wykładu o holotypach z uczelnianej kolekcji minerałów. Uroczyste otwarcie stało się też okazją do uhonorowania wszystkich współtwórców izby.
– Dziękuję za troskę o dziedzictwo regionalne, pielęgnowanie tradycji i radość dzielenia się pasją z innymi. Państwa zaangażowanie przyczyniło się do uświetnienia jubileuszu 55-lecia nadania praw miejskich Piławie Górnej – podkreślała Burmistrz Zuzanna Bielawska.
Kiedy przedstawiciele lokalnego samorządu wraz z profesorem Gunią i prezesem Geoparku dr hab. Robertem Tarką przecięli wstęgę, przez ostatnie piętro budynku przy ulicy Piastowskiej 29 przeszły całe tłumy. Poza działem kamienia i pamiątkami z piławskich zakładów przemysłowych prawdziwe oblężenie przeżywała ekspozycja poświęcona miejscowym strukturom NSZZ „Solidarność”. Od eksponatów najtrudniej było oderwać najmłodszych zwiedzających. Nic dziwnego, dyrektor MOKiB Tomasz Jamróg chętnie udostępniał okazy. Pozwolił nawet wydłubywać minerały z bloku wykutego z żyły w kopalni Piława Górna. Ta i wiele innych atrakcji czekają na zwiedzających.
